Compost

Zoals de steenkolenmijnen in Limburg ons destijds het “zwarte goud” leverden, zo bevat ook ons tuin- en keukenafval de grondstof voor de bereiding van ons eigen zwarte goud: compost, een bodemverbeteraar van jewelste en onmisbaar voor een natuurlijke en vruchtbare opbrengst op onze tuingrond.

Als je nog niet zelf compost maakt, dan is het voorjaar een mooi moment om hiermee te beginnen en een compostbak, -vat of –hoop op te zetten. Omdat hierover al veel informatie beschikbaar is, ga ik hier niet uitgebreid op alle aspecten in. In de bibliotheek en op internet is veel over dit onderwerp te vinden. Zelf heb ik op internet ook het een en ander aan materiaal verzameld.

Tips om zelf compost te maken:

Je kunt compostbakken min of meer kant en klaar kopen, van verschillende soorten materialen. Allereerst zijn er de kunststof tonnen, met ventilatieopeningen in de bodem en regelbare ventilatiesleuven via het deksel. Daarnaast zijn er complete bouwpakketten verkrijgbaar bij de goede tuincentra. Deze pakketten bestaan uit koppelbare planken van hout of van composiet.

Zelfs met afgedankte pallets kun je op een goedkope en eenvoudige wijze een compostbak maken. Bevestig met stevig ijzerdraad of door “spijkeren” vier van zulke pallets tegen elkaar. Zo maak je hiermee snel een bak van ca. 800 liter of meer, welke jarenlang mee zal gaan. Als je voldoende ruimte hebt, plaats je 2 van zulke bakken tegen elkaar. In het laatste geval hevel je na ca. 2 tot 3 maanden de inhoud van bak 1 over naar bak 2. Regelmatig omzetten en beluchten van de inhoud bevordert het composteringsproces, evenals een goede ventilatie. Nieuw tuinafval gaat weer in de lege bak 1. In het groeiseizoen herhaal je dit proces elke 2 tot 3 maanden. Op deze wijze wordt je tuinafval in minder dan een jaar omgezet tot compost. 

Welke compostbak of -vat je ook gebruikt, leg voor een goede beluchting onderin in meerdere lagen een mat van losse takjes, afkomstig van snoeiafval. Leg in elke laag de takjes allen in dezelfde richting maar niet te strak tegen elkaar aan. In elke volgende laag leg je de takjes dwars op de takjes uit de vorige laag. 2 Tot 4 lagen is voldoende. Deze matten bevorderen een goede verticale luchtcirculatie. Zelf zet ik een compostton met geperforeerde bodem en al op zo’n mat. Bij een compostbak leg ik de mat in de bak zelf. Daarna begin je te vullen met te composteren tuinafval. Een open compostbak bedek je met een stuk vloerkleed om de warmte vast te houden en bij aanhoudende regen het water langs de zijkant van de bak af te voeren. Leg de onderkant boven omdat deze kant het minste water opneemt. Compost wordt eerder te nat en zelden te droog.

Welk materiaal kun je composteren? Je bent hierbij natuurlijk afhankelijk van de seizoenen. In principe is al het niet te grove plantaardige afval en mest van pure planteneters bruikbaar, dus geen mest van honden, katten etc. Een mengsel van groen en bruin plantenafval werkt prima. Als bruin afval kun je ook takjes met een dikte van maximaal ca. ¾ cm gebruiken, fijngeknipt met een snoeischaar. Overige dierlijke resten zijn uit den boze, want daar komen vlees- en/of aaseters op af zoals bijvoorbeeld vossen en ratten. Vanuit de keuken kun je naast GF(T)-afval ook koffieprut met filterzakje en al, theezakjes, eierschillen enz. composteren. Voeg regelmatig kalk toe aan de composthoop om het composteringsproces te versnellen en een optimale zuurgraad te krijgen.

Dikkere takken horen niet thuis in de compostbak. Benut deze takken om een takkenwal op je eigen tuin te maken. De maten van de takkenwal zijn afhankelijk van je eigen voorkeur. Begin hierbij bescheiden. Later uitbreiden kan altijd nog. Knip of zaag hinderlijke zijtakken weg om min of meer rechte staken te krijgen. Deze leg je naast elkaar neer. Door middel van verticale staken zorg je ervoor, dat je met de wal de hoogte in kunt gaan, zonder dat de takken opzij zullen wegrollen. De vogeltjes zullen je hiervoor dankbaar zijn en je belonen met een regelmatig bezoek.

Vergeet tenslotte de praatjes over stank, ratten of zurigheid. Die verhalen komen misschien wel van mensen die ooit eens wat afval op een hoop hebben gegooid, maar nooit van mensen die een echte composthoop opzetten en weten waarover ze praten. 

Meer informatie over composteren kun je vinden op deze website: nutstuin.nl bij grondbewerking.