Bodemleven

Op het moment van schrijven (10 februari 2014) heb ik de echte winter nog niet gezien. Maar wel heel veel water, waardoor veel tuinen meer weg hebben van een vijver dan van een hobbytuin.

De bodem op ons complex is komvormig met het laagste punt in het centrum van het park, dat is dus halverwege de Lijsterbes- en de Maluslaan. Omdat overtollig water wegsijpelt naar dit laagste punt, zie je vooral daar ondergelopen tuinen. Dit tot verdriet van de bijbehorende tuinders, want veel planten, struiken en bomen rotten dan weg. Dat gebeurt als ze voortdurend en langdurig met hun voeten in het water staan.

Maar die nattigheid heeft ook voordelen. In de bollenstreek zetten sommige bollenboeren in het begin van de zomer na de oogst van de bloembollen hun velden voor langere tijd onder water. Zeker voor Hollandse begrippen een milieuvriendelijke manier om ongewenste hergroei van bolafval te voorkomen en voor de volgende teelt de kans op ziekten in bolgewassen te verminderen. Veel organismen zoals bijvoorbeeld schadelijke aaltjes zullen zo’n langdurig bad niet overleven en ook daar is het om te doen. Ook op ons complex met zijn intensieve “tuinbouw” zijn ziektes niet van de lucht. Denk bijvoorbeeld aan het voorgeschreven schema voor het telen van aardappelen, bedoeld om het optreden van de gevreesde aardappelziekte Phytophthora te voorkomen. Wel verwacht ik, dat veel van zulke ziekteverwekkers in onze tuingrond deze langdurige hoge waterstand niet zullen overleven. Zullen we dat van de zomer terugzien in gezonde en uitbundige groei en bloei?

Er zit ook een keerzijde aan de medaille. Door inundatie worden ook veel voor het bodemleven nuttige micro-organismen gedood, terwijl een rijk bodemleven onontbeerlijk is voor een gezonde en natuurlijke groei van de planten. Door de langdurige wateroverlast kan dit bodemleven zich niet tot moeilijk handhaven. Bovendien zullen samen met de afvoer van overtollig water ook allerlei nuttige anorganische voedingsstoffen zoals bijvoorbeeld kalk en stikstof uit de teeltlaag van onze tuin verdwijnen.

Voor je tuingrond is het ongewenst om tuinafval naar elders af te voeren. In het gunstigste geval zijn het maar kleine hoeveelheden verpakt in plastic vuilniszakken en is het effect niet zo groot. Maar soms zie je ook enorme hoeveelheden hoog opgetast op een aanhanger. Als dit op een tuin stelselmatig gebeurt zal de bodem op die plek in de loop van de jaren heel langzaam inzakken omdat er alleen stoffen aan de bodem onttrokken worden, zonder dat daar iets in de vorm van een of andere natuurlijke gift tegenover staat. Zo’n tuin zal bij langdurige regen eerder met wateroverlast te maken krijgen.

In bovengenoemde gevallen is herstel van de bodem nodig. Met wat hulp van onze kant zal dat sneller gaan. Het zou mooi zijn als je al een goed verteerde composthoop hebt. In dat geval spreid je de compost uit over je tuin en dan zal het snel weer goed komen met de grond. Immers compost bevat veel organisch materiaal en zit vol leven in de vorm van wormen, duizendpoten, pissebedden en micro-organismen. Prima materiaal om een eventueel dode grond te enten met nieuw leven. Een echte bodemverbeteraar dus!