Fruit algemeen

Fruit algemeen

Hoe moeten we fruit indelen ? 

Ik zou het precies niet weten, maar ik zal een gok doen.
Groot fruit zijn o.a. appelbomen - perenbomen - kersen - perzik en pruimenbomen.
Klein fruit zijn vaak houtachtige gewassen zoals rode - zwarte en witte bessen - blauwe bes - bramen -frambozen  kruisbessen en enkele soorten die kruisingen zijn van bes / braam.
Aardbeien is een aparte soort die ik niet in kan delen, het proefstation in Wilhelminadorp besteedt hieraan een apart boekwerkje.
Ik wil beginnen met de aardbeien.

"Aardbeien"
De geschiedenis van de aardbeien gaat terug tot de Romeinen die de bosaardbeitjes zeer waardeerden. In de middeleeuwen worden steeds meer soorten bosaardbei in de Europese landen geteeld, hoewel men beweerde dat iets wat zo dicht bij de grond groeide niet gezond kon zijn.
Uit Noord-Amerika komt begin 17e eeuw de scharlakenaardbei naar Europa en dat betekende een geweldige verbetering van wat er tot heden hier was bereikt.
In 1714 ontstaat uit een zaailing onze eerste aardbei. Verder veredelen en uit zaad toevalstreffers zorgden voor onze huidige aardbeirassen.
De laatste 50 jaar hebben erg veel nieuwe kruisingen het licht gezien en de oude soorten vervangen.
Ik mis nog steeds enkele soorten waar nauwelijks nog aan te komen is, de Tago en de Gorella. 

"Gorella"
Dit is nog steeds mijn aardbei, goed onder glas en volle grond.
Draagt goed en kan ook onder plastic vervroegd worden. Kunnen goed 2 jaar blijven staan.
Stevige vruchten, sappig met een goed aroma, lichtrood van vruchtvlees. Vatbaar voor meeldauw en roodwortelrot.
Ik vind voor augustus geplant gaan ze de winter in als een stevig vol gewas.
Wel rijp plukken, iets wat de kweker nooit kan en daarom zijn ONS aardbeien zo lekker.

"Korona"
Is erg productief en goed van smaak, ze doen het goed in de volle grond maar vraagt tijdens de oogst extra vocht.
Vroeg op de dag beregenen helpt wel maar het bevordert ook schimmelvorming.
Geeft veel vruchten aan een bos die dicht op elkaar hangen.
Ik leg altijd stro maar heb bij nat weer ook vaak veel rotte vruchten - 2004 viel erg mee.
Ik vind het een lekkere aardbei maar ze moeten wel ruim geplant worden.
In eigen loten valt weinig ziekte te bespeuren. Ik ben er echt wel tevreden over.

"Lambada"
In het begin heel veel gelachen om de lambada. Ik heb deze soort toch geprobeerd met 50 planten.
Ik vond het een tegenvaller, mooie grote vruchten, maar vaak maar een vruchttros per plant.
Ze zijn wel vroeg rijp.  We hadden plantmateriaal gekocht bij een groot vermeerderingsbedrijf.
Die zijn er bij ons genoeg in de omgeving.
'n Lekkere aardbei maar voor mij een te lage opbrengst. Lambada krijgt geen 2e kans van mij.

 "Elsanta"
Lekkere aardbei maar ongeschikt voor ons amateurs.
Ze moeten erg veel gespoten worden met door ons gelukkig niet verkrijgbaar "spul".
Ik heb het gezien bij collega's dat er met de regelmaat planten spontaan dood gingen.
Dat begon al in september en ging door tot de oogst. Zelfs de  planten met kleurende aardbeien gingen er nog aan.
Zeker 50 % ging dood, treurig om te zien. En dit geval stond niet op zich, ik raad deze soort bij iedereen af.
De professionele kwekers gebruiken altijd "koel" planten die binnen 6 weken vrucht dragen.
Dit zijn planten die door vriezen net onder 0 oC kunstmatig winter kennen.
Door uit te planten en overvloedig te beregenen en te bemesten dragen ze zo snel vruchten.
Als ze goed plannen hebben ze zo regelmatig nieuwe oogstbare planten.

"Senga Sengana"
Een soort die bij veel mensen in het geheugen is blijven hangen. Een soort van vroeger  een goede naam heeft.
Maar ............. mijn mening is, in die tijd waren er nog niet zo veel soorten als nu.
Tegenwoordig is de ene soort nog mooier en groter dan de andere.
Ook ik heb de proef genomen en vond de oogst teleurstellend, vergeleken bij bv Korona. 
Op ons tuincomplex zijn er weer wat aangeplant en ik zal ze in de gaten houden.
Het resultaat horen jullie zeker.

"Tago"
Dit was ook een aardbei naar mijn hart of liever naar mijn mond.
'n Hele mooie aardbei, donker rood en wat rijptijd precies na Gorella.
Dat waren dus 2 oogsten aardbeien plukken na elkaar en niet alles in een keer.
Ik zou hiervan nog wel eens wat loten willen hebben, wie heeft ze.
Ook deze soort vroeg planten omdat er weinig bloeiwijzen zijn maar groot voordeel is dat ook deze
net zoals Gorella goed 2 jaar kunnen blijven staan.
Het zal wel zo zijn dat deze soorten te veel kosten aan bestrijdingsmiddelen en daarom zijn afgedankt.

"Madam Moutot"
Dit is een oude soort die ik enkele jaren heb gehad, een echte specialiteit.
Het was een aardbei met een goede opbrengst van zeer grote sappige aardbeien.
Ze waren zo kwetsbaar dat ik er niet onbeschadigd mee thuis kon komen. Het was een soort uit de jaren 30.
Oude mensen kenden ze nog wel, iedereen wilde wel enkele plantjes maar ik geloof dat ze nu wel allemaal opgeruimd zijn bij ons.
Enkele nieuwe moderne rassen zijn  Mara del Bois - Polka - Honeoye - Delblush - Pinova - Kimberley. 

Dan hebben we nog de doordragers
Er zijn maar enkele soorten hier verkrijgbaar maar er schijnen toch meer soorten te zijn.
In België plant men ze opnieuw aan voor productie.
Nieuwe soorten zijn o.a. Everest  Diamante - Evie 2 en Selva.
De laatste zou onder speciale omstandigheden een goede opbrengst geven.
Ik experimenteer al een paar jaar met Ostara en Rapella maar niet met het gewenste resultaat.
In mijn beginjaren had ik ook Ostara en plukte behoorlijk wat mooie vruchten.
Ik heb ook nog enkele plantjes van 'n nieuw soort gekregen.
De namen waren onbekend en dat vind ik dan weer jammer. Hier kom ik ook nog op terug.
Zie bijlage onderaan deze pagina.

eenvoudig vermeerderen van braamachtigen

 "Frambozen"
Als je frambozenplanten koopt zijn het vaak nieuwe moderne soorten, dat hoort bij deze tijd.
Bij veel volkstuinders zijn echter nog veel oude soorten in omloop die vaak via uitlopers aan elkaar worden doorgegeven.
Laatst kreeg ik nog wat planten aangeboden van het soort "Galderse".
Ik heb al best veel soorten gehad maar steeds was er weinig verschil onderling.

Zo heb ik nog steeds enkele oude rassen staan zoals Pruisen en Rode Radbout.
Onderling is er echter maar weinig verschil, het zou misschien de rijptijd kunnen zijn. 
De Pruisen zouden iets groter moeten zijn maar ik merk er weinig van en ze moeten ook plaats maken voor weer 'n ander soort.
En hoe zit het met de wormen van de frambozenkever dan denkt u misschien wel.
Ik kwam vroeger nogal vaak op een veiling in mijn jeugd.
Daar stonden de "tupsen" frambozen te wachten op vervoer naar de fabriek. ( 'n tups is een ronde houten bak - waterdicht )
Ik denk dat er vroeger niet gespoten werd want bovenop de frambozen dreef altijd een laag wormpjes zodat
je er zeker geen framboosje uit zou pakken. 
 
Ik spuit 1 x met Decis als de eerste bloempjes in bloem komen en heb dan geen enkele last van wormpjes. 
Deze wormpjes zijn de larven van de frambozenkever die zijn eitjes legt in het hart van de bloem.
Snoeien is niet nodig bij frambozen, alleen het oude hout waar vrucht op heeft gestaan moet na de oogst worden weg gesnoeid.
Van de nieuwe stengels bind ik er 8 - 10  per meter aan de draad vast en klaar ben ik.
 
Als bemesting strooi ik tussen de stengels wat overjarige stalmest waarvan ik in februari het stro er tussenuit haal. 
In februari krijgen ze gelijk met al mijn fruit, 12 - 10 - 18 mengmest en een handje extra patentkali.  
Ik had eerder nog de rassen Glen Clova - Jochems Roem en Zeva.
De laatste is een herfstframboos ofwel remonterend.
Deze draagt op eenjarig hout in het najaar, dus in het voorjaar alle hout  wegsnoeien.
De herfstframboos heeft geen last van wormpjes.
Volgend jaar krijg ik nog wat frambozen die mee gebracht zijn uit Duitsland, die zagen er best goed uit.
Het is ook een remonterende ras dus een herfstframboos, het ras is : Autumn Bliss.
Nu oktober '06 kan ik zeggen dat deze framboos zeer goed voldoet.
Frambozen stellen aan de grond niet zo veel eisen, ze kunnen wel last hebben van droogte en natuurlijk van vogels.

In mijn beginjaren kwam er bij mij een man op mijn tuin die zei alle diploma's te hebben over snoeien. 
Hij werkte bij de gemeente en had deze cursussen allemaal mogen volgen.
Hij zei : alles wat omhoog groeit kost geen ruimte en is gratis.
 
Na 1 jaar dacht ik al waar blijft dat fruit en na 2 jaar zei ik hem met een smoes, dat ik het zelf wilde proberen.  Ik zag wel dat er zo nooit geen of weinig fruit aan zou komen.
Ik kende een oudere man die altijd zelf een tuindersbedrijf had gehad met veel fruit, vooral perzik. 
Hij snoeide al bij enkele kennissen van hem op ons tuincomplex.
Ik vroeg hem eens te komen kijken en om wat tips en natuurlijk of hij A.U.B. bij mij wilde komen snoeien.
Hij zei wel dat het er allemaal niet zo best uit zag en dat hij tijd nodig had om de bomen opnieuw te vormen.
 
Hij heeft denk ik 10 - 15 jaar bij mij gesnoeid.
Hij rekende per uur en was niet snel maar hij leerde mij wel wat over snoeien. 
Hij zei ook steeds waarom hij dat takje weg knipte en niet dat ander takje er naast.
Hij vroeg steeds moet dit er uit geknipt worden of dat.
Ik kreeg binnen 2 jaar volop fruit, helaas overleed hij zeer onverwachts en sindsdien was ik dus
op mezelf aangewezen Ik zeg niet dat ik kan snoeien maar ik heb wel alle jaren volop fruit dus ik heb toch wel iets geleerd van hem.
In een boek kun je wel zien hoe het moet maar dan ..............
jouw boompjes zien er anders uit, andere takkengroei, andere hoofd takken, het ene takje haal
je helemaal weg en het ander maar half.
Er zijn eigenlijk maar 2 soorten van snoeien, de sporensnoei en de vervangingssnoei.
'n Eventuele 3e mogelijkheid is een combinatie van beide.
In de zomer wordt alleen maar blad weggehaald om licht in de boom te brengen, dan kleurt het fruit mooier.
Voor de rest gebeurt het onderhoud in het najaar als de boom in rust is, dus het blad is gevallen.

Gedurende de jaren dat Piet bij mij snoeide deed hij regelmatig een uitspraak die mij bij zijn gebleven.
* Beter slecht snoeien dan niet snoeien.
* 'n Boom moet snel kunnen kunnen opdrogen dus zorg dat de wind er door kan.
* Raap fruit wat er af valt op want er zitten wormen in die in de grond overwinteren en
   in het voorjaar weer in de boom kruipen. ( eventueel lijmbanden gebruiken )
* Veel snoeien doet een boom groeien, zoek het evenwicht.
* Laat "mummie's" (zieke verdroogde vruchten) niet liggen of hangen gedurende de winter. 
* Spuiten met Vruchtboom Carbolineum dood zeker 10 soorten eieren en larven van insecten onder de schors.
* Koop liever een goedgekeurd boompje bij een kweker dan een goedkoop in een supermarkt.
Bedenk dat een boompje 10 - 12 jaar mee gaat. Plant een boom altijd als die in rust is, alle blad is er dan af.
In het najaar geplant komt bij zacht weer de wortelgroei al op gang.
Plant niet bij vriezend weer en vul het plantgat met verteerde stalmest of compost.
Het best komen de wortels niet direct in contact met de mest.
Zet een paaltje naast de boom om gedurende de eerste jaren steun te bieden aan de jonge boom.
Bij mij staat alle fruit aan draad als een haag. Na het snoeien spuit ik altijd met Vruchtboom Carbolineum.
Dit noemt men kortweg V.B.C.  "zie onderaan deze pagina"
Spuit men VBC dan moeten 's avonds de bomen droog zijn, spuit niet bij vorst of veel wind.

Rond alle fruit doe ik in het najaar oude stalmest rondom de stam zo ook bij frambozen en bessen.
In het voorjaar haal ik het eventueel achtergebleven stro weg en doe dit in mijn compostbak.
Gedurende de winter is alle "jus" uit de stalmest in de grond getrokken.
In februari geef ik al mijn fruit mengmest 12 - 10 - 18 en extra patentkali.
Spuiten doe ik nauwelijks.
In mijn bomen hang ik bloempotjes gevuld met hooi als schuilplaats voor oorwormen.
Voor het ophangen in de boom de potjes enkele dagen op de grond zetten.
Oorwormen gaan 's nachts op rooftocht naar voornamelijk luis.
Ik denk maar zo "Baat het niet - het schaad ook niet".

De gehele zomer kijk ik dagelijks mijn bomen en struiken na en knip in een vroeg stadium
zieke blaadjes of takjes er uit.
Op deze manier kun je toch vaak ziekten voorkomen.
Dit is wat ik wilde zeggen over het algemeen en in het kort. Hiernaast de verschillende boomvormen die voorkomen.
De spil en de struikvorm worden het meest aangeplant.

De hoogstam wordt voornamelijk gebruikt voor oude rassen en zijn dus niet veredeld.
Al jaren houd ik me bezig met het kweken en vermeerderen van allerlei soorten groot en klein fruit.
Het te veel aan fruit verwerk ik tot jam - pure - geweckt of wijn.
In het begin waren het veel oude rassen maar tegenwoordig zit er ook wel wat anders tussen.
Vermeerderen van appels druiven en bessen doe ik al langer maar ik ga nu proberen met pruimen.

Op een tuincomplex staat veel fruit dus je kunt het eerst zien voordat je het zelf vermeerderd.
Mijn vader en mijn broer deden het altijd met seringen, ik weet niet of fruit moeilijker is.
Bij mij is het begonnen toen ik bij iemand een mooie grote zoete appel zag en die wilde ik graag hebben.
Ik wist niet wat voor ras het was en ik ging er mee naar een vermeerderaar van fruitbomen.
Hij wist niet wat soort het was en zei : Probeer het zelf maar en zo is de nieuwe bezigheid begonnen.
Hij legde het me uit en gaf wat onderstammetjes mee van het ras M 9 dus ik moest wel.

Nou alles viel wel mee en het lukte met als gevolg een mooi boompje met dezelfde appels er aan.
Toen was ik verkocht en ging verschillende appels oculeren en gelukkig met succes.
Afgelopen jaar heb ik geprobeerd met Ballerina boompjes maar ik heb mijn twijfels.
 *** Dit is dan ook niet gelukt.
Het is een boompje waaraan de appels aan de stam groeien en die geen zijtakken maken, dus alleen maar 1 rechte stam.
Najaar 2005 ga ik pogingen wagen met pruimen.

Ik heb al mijn fruit aan draad staan als een haag dus. Voordeel is je kunt er aan alle kanten bij.
Ook om netten er over te maken tegen de vogels is heel goed te doen.
Een vrijstaande boom neemt toch best veel ruimte in en kan best hoog worden maar brengt wel meer op.
De bomen die ik heb of had zal ik kort iets over vertellen, het is dan ook mijn persoonlijke mening.
Ik heb appels - peren - pruimen - kersen in verschillende soorten. * In mijn Fotoboek Fruit staan veel afbeeldingen en foto's over Fruit.
Al mijn fotoboeken kun je vinden via mijn homepage onder Links - Fotoboeken. 
Een goede boom koopt men het liefst bij een kweker of een vertrouwd tuincentrum.
Deze bomen zijn N.A.K. gekeurd en virusvrij, er staat het ras op en de gebruikte onderstam. 
Bedenk dat je een boom plant afhankelijk van de vorm voor minstens 10 - 12 jaar.
Een goedkoop boompje uit de supermarkt geeft wel spanning want zelfs het ras staat niet vast.

Ik begin met :

"Pruimen "
Op mijn tuin staan 2 pruimenbomen, helaas niet beide geleid aan draad. De een is de handpruim Opal.
De wespen waren dit jaar erg vervelend maar ondanks dat heb ik goed geoogst.
Zolang de boom niet draagt dan zo weinig mogelijk snoeien, je weet snoeien is groeien !
Pas als er evenwicht is in de boom komen er vruchten en is snoeien bijna niet nodig.
Bij een appelboom worden takken uitgebogen om de sapstroom te vertragen, de boom voelt zich bedreigd
en gaat vrucht dragen om zich voort te planten.

De pruim Opal heeft geel/groen vruchtvlees en is lekker sappig.
Ze bestuift zichzelf en is weinig gevoelig voor ziekten.
Kruisbestuiving met een andere boom kan maar hoeft geen grotere opbrengst te geven en bovendien
staan op een tuincomplex vaak genoeg bomen voor bestuiving.

"Czar "
De tweede pruimenboom is eveneens een forse groeier maar dan in de hoogte, het is een keukenpruim.
Door te dunnen kan men toch wel mooiere vruchten krijgen maar wie plukt zijn pruimen te vroeg af?
Mijn oude snoeier heeft het eens voor gedaan en van iedere 10 pruimen kneep hij er 6 af.
Dat jaar had ik dus een emmer met onrijpe vruchten maar de rest was je van het.
Deze pruim kan goed uit de hand gegeten worden maar de pit laat moeilijk los.
Meestal verwerk ik ze, het is dan ook een zogenaamde keukenpruim.
Inmaken met lichte suikerstroop is lekker en sap en wijn, ze zijn eind juli - begin augustus rijp.

"Peren - stoofpeer "
Als stoofpeer heb ik sinds kort weer een Gieser Wildeman geplant. Mijn vorig exemplaar was dubbel geënt.
Dat dubbel enten is om de Wildeman beter te laten vergroeien met de onderstam.
De middenstam was ook een peer en dat ras groeit weer beter samen met kwee.
Deze boom droeg zo veel fruit dat ik de takken moest opbinden tegen het uitscheuren. Wat dit exemplaar gaat brengen weet ik nog niet ondanks dat de boom was voorzien van N.A.K keur ziet hij er niet goed uit maar hij staat pas een jaar.
Deze peren weck ik in zonder suiker omdat er altijd wel iets mis kan gaan.
Ik laat ze stoven tot ze rood zijn en weck ze 30 min op 90 oC.
*** Deze boom heb ik in juli uitgedaan wegens kanker en niet zo weinig ook.

"Bon Louis d Avrance "
Een matig groeiende boom met een iets kleine zurige peer.
Deze boom heeft bij mij alle jaren al goed gedragen maar zou misschien met dunnen grotere vrucht geven. geven.
Ik had deze boom gekocht als bestuiver van Conference maar die is ook gerooid wegens kanker.
Op deze plaats staat nu een Beurre Hardy. Gieser Wildeman Ook deze soort zou gevoelig zijn voor kanker maar tot heden nog niets te zien.

"Conference "
Dit is gewoon een lekkere handpeer die sappig is en goed draagt en bovendien zichzelf bestuift.
Op mijn vorige tuin stond Conference bijna 10 jaar en alle jaren mooie grote vruchten. (zie fotoboek)
Het is geen harde groeier en zeker niet als er alle jaren fruit aan hangt.

"Beurre Hardy "
Eveneens een boom die begin 2004 pas geplant is. Ik heb voor deze peer gekozen omdat er bij mij thuis
een hoogstam stond van dit ras die jaarlijks kisten peren produceerde.
Een lekkere sappige peer met een iets harde schil.
Hoe deze boom zich op langzaam groeiende onderstam zich zal ontwikkelen weet ik niet.

Appels
De meeste appelbomen zijn zelf door mij vermeerderd. Ik begin met een oud ras.

"Glorie van Holland "
Dit is een matig grote appel die geel is met een lichte blos.
Tegenwoordig worden alle appels vergeleken met Elstar en Jonagold maar vroeger was het best een goede appel.
Op mijn vorige tuin had ik een boom staan aan de slootkant geënt op een sterk groeiende onderstam.
De boom groeide steeds verder over de sloot en als ze rijp waren kon ik iedere morgen met de rijf de appels uit de sloot vissen. Onbeschadigd natuurlijk.

"Cox Orange Pipin "
Het is een goede appel die iedereen wel kent. Ik heb zelf een mutant van deze appel staan n.l. de Queen Cox.
Deze werd door mij gekocht omdat ik meende dat het een andere appel was maar uiterlijk en wat smaak betreft
is er geen verschil te zien.
Het is geen sterke groeier zodat hij goed in toom te houden is in mijn haag.
Bij de soort staat beschreven dat op latere leeftijd er geen verschillen meer zijn met Cox Orange Pipin.

"Delbare Estivale "
Deze appel zou toen ik dit boompje kon kopen DE vervanger worden van James Grieves en veel betere eigenschappen hebben.
'n Enkele keer zie ik deze appel wel eens liggen in een winkel maar niet vaak.
De appel voldoet wel maar zo zijn er toch wel meer rassen.
Dit boompje heeft bij mij plaats moeten maken voor een ander exemplaar die ik toch zelf vermeerder.
Ik kan niet alles laten staan natuurlijk en  iedereen heeft toch altijd ruimtegebrek.
Vaak maak ik er toch weer een ander blij mee.

"Elstar "
Dit is ook een lekkere appel en bovendien in het bezit van een mooi kleurtje, dit laatste is tegenwoordig belangrijk.
Van dit ras heb ik weer een paar eenjarige boompjes staan.
Het is een gezonde groeier en geeft altijd een mooie opbrengst en is ook gemakkelijk te vermeerderen.

"Red Elstar "
Een gekregen boompje dat ook dubbel geënt is en droeg dit jaar voor het eerst 5 appels met een verhaaltje.
Dit boompje staat naast een goudrenet met een ruwe schil.
Het gevolg was dat door kruisbestuiving het een Elstar werd met ruwe schil.
Ik denk dat ik ze verder uit elkaar zal moeten zetten.

Ik heb ooit een sterappel en een goudrenet naast elkaar zien staan, beide hoogstam.
De sterappels hadden allemaal het uiterlijk van de goudrenet maar de goudrenet bleef gewoon goudrenet.
de sterappel bleef aan de binnenkant gewoon rood.

"Goudrenet of Schone van Boskoop "
Behalve de renet met ruwe schil is er ook een variant met gladde schil, de Rode renet.
Het is een ouderwetse appel die op hoogstam kisten appels kan voortbrengen.
Beide soorten zijn geschikt voor ongeveer alles, van handappel - sap - moes - taart en alle mogelijke toepassingen.
De rode soort heeft een mooie rode blos. Ze zijn laat rijp maar zijn koel goed te bewaren.
Ik heb er enkele geoculeerd en had in 2004 de eerste appel.
Hoe deze boom op langzaam groeiende onderstam zich zal ontwikkelen weet ik nog niet.

"Jona Gold "
Wel een lekkere appel maar de oogst komt zeer laat.
Als je dan last van vogels hebt zijn ze allemaal beschadigd voordat ze eetbaar zijn.
Het is een mooie grote appel met roomwit vruchtvlees. Ik kan hierover weinig zeggen omdat ik de boom na 2 oogsten al heb weggegeven.
Deze appel is natuurlijk wel in de winkel te koop maar die appels hebben een heel andere bewerking ondergaan.
Ik vind een appeltje van mezelf, rijp geplukt gewoon lekkerder.

"Benoni en Scarlet Benoni "
In tegenstelling van wat je leest droeg mijn Benoni niet zo'n grote appels.
De tuinder spuit om zijn fruit te dunnen maar ik kan altijd slecht mijn appels of pruimen dunnen,
ik vind het toch jammer om die vruchten weg te gooien.
De opbrengst was altijd goed en de smaak komt toch in de buurt van de Cox.
De Scarlet Benoni is een rodere mutant van de gewone Benoni, de schil was dan ook mooi helder rood.
Een appeltje dat best aan te bevelen is.

"Summerred "
Een vroege goedsmakende zomerappel die ook maar kort te koop is omdat er weinig van aangeplant worden.
De groei is matig en de appels zijn mooi rood en daarom echt iets voor de amateur.  Het is een zelfbestuiver.
Als je een boom koopt vraag altijd of er een bestuiver bij moet, anders krijg je veel bloem maar
nooit een appeltje, peertje of pruim.
Zit je op een tuincomplex dan staan daar meestal bomen genoeg om jouw boompje te bestuiven.
Rijp half tot eind augustus.

"Notarisappel "
Ook dit is een oud ras dat bij sommige kwekers toch nog wel te koop is.
Op een zwakke onderstam geeft hij makkelijk kale takken.
Het is een matig tot sterke groeier en groeit niet graag op natte grond.
Het is een boom die matig draagt maar wel mooie vruchten geeft.
Hij is een goede bestuiver voor de Goudrenet. De pluktijd is half september.

 "Oogstappel of Tarwe appel "  ( zie hiernaast )
Dit is in feite een appeltje van niets maar ik noem het omdat we thuis ook een boom hadden.
Het is de eerste appel die er vroeger te oogsten was na de winter en omdat er toen geen koeling was, was die appel een geschenk uit de hemel.
Een mooi geel appeltje met zwarte pitjes.
Ik kocht via de oude tuinder een boompje in 1997.  De officiële naam is Malus Transparente Jaune. Deze was geënt op een onderstam M9 maar vroeger waren het allemaal hoogstam bomen.
Dus mijn tarweappeltje was een appel en niet mijn tarweappeltje van vroeger, het smaakte ook anders.
Of komt dat omdat vroeger toch alles lekkerder was?

 "Zoete Kers "
Als laatste wil ik even aantippen de zoete kers.
Dit is een vrucht waar ik weinig ervaring mee heb en waarvan ik pas enkele jaren een boompje heb staan.
Het is een zelfbestuivende soort : Sun Burst. Het is een zwarte kers die lijkt op de Meikers.
De boom groeit hard maar dat zal wel minderen als er voldoende kersen aankomen.
De bloesem was prachtig met een hoofdletter. ( zie fotoboek fruit en hierboven )

In 2004 hebben er de eerste kersen aangehangen maar ik heb er geen een van geproefd.
Ik had het tijdig helemaal ingepakt met netten maar er bleef er geen een over.
Dit jaar zal ik er speciale zorg aan moeten besteden met een kooi van netten.
Enkele soorten die nog te koop zijn  Earley Rivers -Inspecteur Lohnis - Pater van Mansfeld en natuurlijk
de Meikers.  Een goed tuincentrum kan hiervoor wel zorgen.

"Zure kers of Morellen "
Zou ik bijna de zure kers vergeten of te wel de zure morel. Deze vrucht doet het meestal overal goed.
Ik heb al eens een grotere boom gehad waar werkelijk een paar emmers aan hingen.
Nou vind ik ze wel om zo te eten als ze lekker rijp zijn.
Door met een paar mensen met lange stokken een net  er over te trekken kon ik het toch aardig vogelvrij maken.
De problemen kwamen pas naderhand met het afhalen van het net.
De bovenste takken waren allemaal door het net gegroeid en haal het er dan maar eens heel af.

Tegenwoordig heb ik weer een klein boompje staan maar ik zie dat er aardig groei in zit.
Morellen dragen op jonge takken dus als je maar zorgt dat er genoeg jong hout in komt, komen er ook genoeg morellen aan.
'n Goede oude soort is de Rheinische Schattenmorelle, geënt op de Limburgse Boskriek.
Niet bijna maar helemaal vergeten ben ik de :

"Kruisbessen "
Dat is een geweldige vrucht om wijn van te maken, maar voor z.g.n. Duitse wijn mogen ze niet te rijp geplukt worden.
Ik had 9 struiken staan die geleid langs draad een mooie oogst gaven.
Ze waren ongeveer 1,60 meter hoog. Op die manier waren ze goed af te dekken met netten.
Sinds vorig jaar heb ik er 5 opgeruimd om plaats te maken voor witte druiven van het ras "Huxelrebe".
Ja, ik maak graag wijn.

De soort kruisbessen die ik al meer dan 20 jaar heb is Whitesmith.
De moderne rassen zijn meestal rood en kleur verkoopt beter.
Whitesmith is een oude soort met vruchten als een duivenei zo groot. ( goed snoeien )
Gevreesde ziekte is kruisbessen - meeldauw.
Ik spuit vanaf een vroeg stadium met spuitzwavel en als ik er om denk wel iedere week.
Doe je dat niet dan mislukt de oogst zeker.
Voor wijn valt het wel mee maar om ze zo te consumeren ziet het er niet zo smakelijk uit.
Er worden rassen aangeboden die resistent zouden zijn tegen meeldauw, vergeet het.
Kruisbessen zijn gemakkelijk te vermeerderen uit stek met hieltje dat is een stek waaraan 'n klein stukje
van de oude  stengel is blijven zitten. 

*  Zie hiervoor de afbeeldingen in mijn fotoboek Fruit
   te vinden via mijn homepage onder Links - Mijn Fotoboeken. 

"Vermeerderen "
Het vermeerderen van fruit gebeurt op verschillende manieren,  in  het kort zal ik hier wat van zeggen.
Rode en zwarte bessen stekken gemakkelijk in het najaar.
Knip tijdens het snoeien wat 1 jarige takken in stukken van ongeveer 40 cm.
Bind ze bij elkaar met een touwtje en graaf ze in, maar zet er een stokje
bij met de soortnaam anders weet je straks niet meer waar en wat.
In het voorjaar steek je ze voor 2/3 deel in de grond en ongeveer
30 cm uit elkaar en nu rustig afwachten.
De helft doet het zeker.
Ook druiven kun je zo stekken. Ook wortelstek is een manier om te vermeerderen. Belangrijkste is wel dat het een boom is die niet veredeld is op een onderstam.
Een hoogstamboom leent zich hier wel voor. Belangrijkste methode van vermeerderen is enten of oculeren. zie afbeelding
Enten gebeurt in de winter als de boom in rust is, culeren gebeurt in juli - augustus als het sap nog stroomt.
Ikzelf oculeer appels en misschien dit jaar  (2005 ) probeer ik het met pruimen.
Je moet natuurlijk geschikte onderstammen hebben.
Die onderstammen zijn er in veel soorten en elke soort heeft een bepaalde groeikracht, ik gebruik  voor appels
M9 en dat is een zwakke groeier.

Heeft men een boom al enkele jaren staan, en hij is niet meer naar je zin, dan kun je 2 dingen doen.
Of je gooit hem er uit en koopt een andere of je ent een andere soort appel op dezelfde boom.
Het grote voordeel is,  je hebt na een paar jaar weer een boom die goed draagt. Kun je dat zelf ? Dat weet ik niet.
Ik heb in 2004 geprobeerd, met hulp, om een pruimenboom om te enten en er 2 verschillende pruimen op terug te zetten.
'n Afbeelding staat in mijn Fotoboek 2005
*** Het is gedeeltelijk gelukt, kijk maar in mijn fotoboek 2005.

Bij oculeren wordt in juli of augustus een stevig blad van een tak afgesneden en in een  T-vormige insnede geschoven.
Het geheel wordt strak ingepakt met raffia.
Valt na 2 - 3 weken het steeltje er vanzelf af, dan is de oculatie gelukt.
Blijft het steeltje vastzitten, dan is het mislukt.
Wanneer het steeltje valt komt dit omdat de knop die aan het steeltje zat, gaat groeien en deze drukt het steeltje weg.
Komt er geen groei in dan blijft het steeltje zitten.
Het oculeren gebeurt dan ook als het sap nog stroomt

28 mei 2006

LOODGLANS         Stereum purpureum
Ik had in het voorjaar van 2005 een bestaande pruimenboom omge-ent met een Reine Victoria.
3 Enten had ik in een spleet bovenin de stam van 8 cm geplaatst waarvan er een heeft gepakt.
Het was voor mij maar een aardigheidje en ik had zoiets nog nooit gedaan.
In het voorjaar van 2006 is de boom gesnoeid door een deskundige maar het is flink misgegaan en de boom is ziek.
Loodglans is de conclusie en die ziekte herkende ik meteen.
Op internet nog wat opgezocht en er is volop te vinden.
De site : www.bongerdgrooteveen.nl biedt veel op gebied van fruit en ziekten.

Hieronder een kleine samenvatting :
De loodglansziekte komt hoofdzakelijk bij steenvruchten zoals kers, pruim, abrikoos en perzik voor.
De aanwezigheid van loodglans verraadt zich vaak, doordat de bladeren een loodglans krijgen.
Deze kleur van de bladeren wordt veroorzaakt, omdat de opperhuid van het bladmoes loslaat,
tussen de ontstane ruimte komt lucht.
De loodglanszwam leeft echter niet in het blad, zelfs niet in het éénjarig hout, maar dieper in het meerjarig hout tot zelfs in de stam, waarin het voort woekert en giftige stoffen afscheidt.
Het aangetaste hout wordt inwendig bruin of violet en soms gevuld met gom.
De paarse korstzwam is de veroorzaker van de lood-glans ziekte.
De korstzwam produceert gedurende de eerste herfstregens een soortsporen.                  
foto cor de wildtHieruit ontstaan weer de basidiosporen die door de wind worden verspreid.
Deze sporen veroorzaken de loodglansziekte.
Het is een wondparasiet, dus opgepast voor snoeiwonden!

Preventie en bestrijding: 
*  Wonden zoveel mogelijk trachten te voorkomen en gemaakte wonden afdekken met verf of een wond afdekmiddel.
*  Aangetaste takken tot op het gezonde hout terug snoeien. Het besmette materiaal niet op de composthoop maar verbranden. 
*  Snoeien direct na de oogst, in de maanden juli / september zijn er nog geen sporen, er dus ook weinig kans op besmetting. 
    Snoeien kan ook na de bloei, wanneer de sporen niet meer aanwezig zijn.
  *  Wonden van takbreuk en vorstspleten direct afdekken met verf of wond afdekmiddel.
  *  Extra stikstofgift bij licht aangetaste bomen, soms groeien de bomen er overheen.
  *  Snoeigereedschap ontsmetten om de kans van het overbrengen van de ziekte te voorkomen.
 

Pruimenrassen die extra gevoelig zijn voor loodglans:
  *  Czar.
  *  Early Laxton.
  *  Jefferson.
  *  Reine Claude d`Althan.
  *  Reine Victoria.
  *  Reine Claude Verte.

augustus 2005
Ik heb dinsdag 2 augustus 2005 vier pruimenboompjes geoculeerd op onderstam van kroospruim die
ik vorig jaar hiervoor gezaaid heb.
Het waren 2 van het ras Victoria en 2 van een boom die op ons complex stond en mooie grote
blauwe pruimen droegen.
Hoe je dat moet doen kun je hierboven lezen en hoe het er uit moet zien zie je hier naast.
Het resultaat laat ik hier nog wel weten.
Dit jaar heb ik een oudere pruimenboom omgeent met een Victoria.
Van de 4 enthoutjes was er maar een die gaan groeien is. Zie hiervoor foto's 2005
Ik had nog nooit pruimen geoculeerd maar vind het moeilijker dan een appelboom omdat het hout dunner is.

22 september '05
Ik heb het vermoeden dat ze alle 4 gelukt zijn maar je moet nooit te vroeg juichen.
Al vrij kort na de oculatie vielen de bladstelen er vanzelf af.  [ in 2006 is er slechts 1 in leven gebleven]

 Vrucht Boom Carbolineum

23 juni 2006
Het gebruik van VBC zou na september 2006 verboden zijn.
Na informatie bij de fabrikant "Asepta" kreeg ik te horen dat er een nieuwe generatie VBC leverbaar is in september 2006.
De naam is VBC Ultra en is de opvolger van VBC Pura.
Deze VBC heeft dezelfde werking doch is vriendelijker voor het milieu.

Bron: Cor's moestuin van Cor de Wildt